جلوگیری کامل از فراموشی و آلزایمر ممکن نیست، اما میتوان با اتخاذ برخی اقدامات پیشگیرانه، خطر ابتلا به این حالتها را کاهش داد. در ادامه، به برخی از راههای که به عنوان اقدامات پیشگیرانه از فراموشی و آلزایمر میتوانند مفید باشند، اشاره میکنم:
سلامت عمومی: نگهداری از سلامت جسمی و عمومی به عنوان یکی از مهمترین عوامل پیشگیری از فراموشی و آلزایمر محسوب میشود. از روشهایی مانند مراقبت از محیط زندگی به نحوی که از آلایندهها و مواد شیمیایی خطرناک خودداری شود، مراقبت از تغذیه سالم، انجام فعالیتهای بدنی منظم و میانرده و جلوگیری از عادات ضررآور مثل مصرف مفرط الکل و سیگار پیروی کنید.
فعال نگه داشتن ذهن: استفاده مداوم از مغز با حل معماها، حفظ حافظه و تمرینهای شناختی مانند خواندن، نوشتن، حل انواع گردآوری و مشارکت در فعالیتهای ذهنی که مورد علاقه شما هستند، به بهبود حالت عملکرد ذهن و کاهش خطر ابتلا به بعضی از مشکلات شناختی کمک میکند.
مراقبت از اعصاب: استرس طولانی مدت و اضطراب میتوانند بر تغییرات شیمیایی مغز تأثیر بگذارند. یادگیری تکنیکهای مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا، یادگیری تکنیکهای تنفس عمیق و یا مشاوره روانشناسی ممکن است کمک کننده باشد.
فعالیت اجتماعی: برقراری روابط اجتماعی نزدیک و فعالیتهای گروهی میتواند موجب کاهش خطر ابتلا به اختلالات شناختی شود. حمایت از اجتماع محلی، شرکت در جمعیتها و گروههای علمی و فرهنگی، و حضور در فعالیتهای اجتماعی میتواند به حفظ حالت ذهنی کمک کند.
خواب کافی: خواب کافی و کیفیت مناسب آن، نقش مهمی در حفظ سلامت عمومی و عملکرد مغزی ایفا میکند. سعی کنید روزانه 7 تا 9 ساعت خواب کافی داشته باشید.
بررسی وضعیت سلامت مغزی: اگر شما یا عزیزانتان علائمی از اختلال شناختی یا فراموشی دارید، بهتر است به یک پزشک مراجعه کنید تا بررسیهای لازم را انجام دهید و به نظرات و دستورات پزشک پایبند باشید.
کنترل بیماریهای مزمن: برخی از بیماریهای مزمن مانند دیابت، فشار خون بالا و چربی خون بالا میتوانند خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش دهند. مراقبت مداوم و درمان این بیماریها میتواند به کاهش این خطر کمک کند.
تغذیه سالم: از تنوع غذایی بهرهمند شوید و به مصرف میوهها، سبزیجات، مواد غذایی غنی از اسیدهای چرب امگا-3 مانند ماهی و مغز گردو توجه کنید. اطمینان حاصل کنید که رژیم غذایی شما مقدار کافی ویتامینها و مواد مغذی را برای سلامت عمومی مغز فراهم میکند.
فعالیتهای ذهنی: به چالشهای ذهنی مختلف بپردازید و مانند پازلها، بازیهای حافظه، یادگیری زبانهای جدید و حل معماها فعال باشید.
فعالیتهای بدنی: فعالیتهای ورزشی منظم مانند پیادهروی، شنا، دوچرخهسواری و یوگا، نهتنها به حفظ سلامت جسمی کمک میکنند بلکه سلامت عمومی مغز نیز را تقویت میکنند.
خواب کافی: تاکید بر کیفیت و مدت زمان خواب کافی اهمیت دارد. خواب کافی به مغز امکان میدهد برای بازسازی و بهبود کارایی عملکردی آماده شود.
مراقبت از فشار روانی: تلاش کنید استرس روزانه خود را مدیریت کنید. تمرینهای مدیتیشن و تمرکز به شما کمک میکند استرس را کاهش دهید و روحیه و ذهن خود را آرام کنید.
مراقبت از اجتماع: حفظ ارتباطهای اجتماعی نزدیک با خانواده و دوستان به حفظ حالت ذهنی خوب کمک میکند.
بررسی عوامل خطر: اگر در خانوادهتان مورد آلزایمر وجود دارد، ممکن است شما نیز در خطر ابتلا به آن باشید. در این صورت، با پزشک خود مشورت کنید و اقدامات پیشگیرانه مناسب را انجام دهید.
نکته مهم: اگرچه این اقدامات میتوانند خطر ابتلا به فراموشی و آلزایمر را کاهش دهند، اما هیچ راهحلی کاملاً از این حالتها جلوگیری نمیکند.
بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا ارزیابی و تشخیص دقیق انجام شود. اگر اختلالات شناختی ابتدایی یا فراموشی ناگهانی و شدید دارید، ممکن است علت آن چیزی جدیتر از فراموشی عادی باشد و نیاز به بررسی دقیق و درمان مناسب دارید.
همچنین، اگر کسی از آلزایمر یا اختلال شناختی در اطراف شما رنج میبرد، حمایت و مراقبت موثر میتواند به کیفیت زندگی او کمک کند. توجه و محبت، مراقبت از نیازهای روزمره و حضور اجتماعی به طور مداوم، میتوانند از افزایش مشکلات او جلوگیری کنند.
لازم به ذکر است که تاکنون هیچ درمان قطعی برای آلزایمر وجود ندارد، اما پژوهشها در این حوزه در حال ادامه هستند. اگرچه پیشگیری از این بیماریها مهم است، اما بهتر است روی بهبود کیفیت زندگی فرد مبتلا تمرکز کنید و نهایت توجه و محبت را به او ارائه دهید.
نکته آخر، اگر بهطور معمولی با فراموشی مواجه میشوید و نگرانید که ممکن است به آلزایمر مبتلا شده باشید، به هر حال نگران نباشید. فراموشی معمولاً در حد خودآگاهی اتفاق میافتد و ممکن است به عواملی مانند فشار کاری، خواب کم، استرس، یا عوامل دیگر برگردد. اگر احساس میکنید که فراموشی شما بیش از حد عادی است و روزیها برای شما با مشکلات جدی روبرو میشود، با پزشک خود مشورت کنید تا علت آن را بررسی کنید.