قانون 5 ثانیه مل رابینز چیست؟
قانون 5 ثانیه مل رابینز یک مفهوم اجتناب اجتماعی است که توسط مل رابینز ارائه شده است. این قانون میگوید: “هرگاه که شما به یک فرد جدید برخورد میکنید یا در موقعیتهای اجتماعی جدید قرار میگیرید، تنها 5 ثانیه زمان دارید تا اولین تصمیمگیری دربارهٔ او یا اونها را بگیرید.”
به عبارت دیگر، این قانون میگوید که افراد به طور ناخودآگاه در اولین 5 ثانیه برخورد با یک فرد جدید یا موقعیت اجتماعی، نظرات و احساسات خود را دربارهٔ آن فرد یا موقعیت شکل میدهند. این تصمیمگیری سریع ممکن است بر اساس ویژگیهای ظاهری فرد (مانند نژاد، جنسیت، لباس و ظاهر) یا شرایط اجتماعی اولیه باشد.
این قانون نشان میدهد که پیشداوریها و تعصبها به سرعت شکل میگیرند و ممکن است افراد در نتیجهٔ آنها به طور نادرست به فرد یا موقعیتی نگاه کنند. به عبارت دیگر، اگرچه این قانون به اندازهی کافی واقعبینانه به نظر میرسد، اما اگر افراد این قانون را نادیده بگیرند و نیازهای خود را برای فرصت دادن به شناخت بهتر فرد یا موقعیت برای ابراز شکیبایی و پذیرش داشته باشند، میتوانند از تصمیمگیریهای ناپایدار ناشی از پیشداوریهای ناخودآگاه جلوگیری کنند.
اگرچه قانون 5 ثانیه مل رابینز نشان میدهد که پیشداوریها و تعصبها به سرعت شکل میگیرند، اما این قانون به هیچ عنوان به معنای ثابت بودن این تصمیمها نیست. به این معنا که اولین احساسات و نظراتی که شما نسبت به فرد یا موقعیت جدید دارید، قطعاً نیاز به پایداری ندارد و میتواند با زمان و شناخت بهتر تغییر کند.
برای کاهش تأثیرات منفی این پیشداوریها، میتوانید اقداماتی را انجام دهید:
شناخت بهتر:
تلاش کنید تا با فرد یا موقعیت بیشتر آشنا شوید. پرسشها بپرسید و به دیگران فرصت دهید تا دربارهٔ خودشان صحبت کنند. با گوش دادن به دیگران و به دست آوردن اطلاعات بیشتر، میتوانید به تصمیمگیریهای بهتری دست یابید.
شناخت تعصبهای ناخودآگاه:
افراد معمولاً تعصبها و پیشداوریهایی دارند که از ناخودآگاهشان میآید. آگاهی از این تعصبها میتواند به شما کمک کند تا از تصمیمهای اساسی شکلگرفته بر اساس آنها پرهیز کنید.
قضاوت بر اساس رفتار:
برای ارزیابی یک فرد، به جای اعتماد به تصمیمهای ناخودآگاهتان، به رفتار و عملکرد وی توجه کنید. افراد ممکن است ظاهری مختلف داشته باشند، اما رفتار آنها نشاندهندهٔ ویژگیهای واقعیتر آنهاست.
اطلاعات چندگانه:
اگر نظرات و احساسات شما نسبت به یک فرد یا موقعیت منفی است، تلاش کنید نقاط ضعف و قوتهای مختلف را در نظر بگیرید و نهایتاً به اطلاعات چندگانه توجه کنید تا تصمیمگیری موثرتری داشته باشید.
تجربههای جدید:
باز شدن به تجربههای جدید و دیدن دنیا از دیدگاهها و فرهنگهای مختلف، میتواند نقش مهمی در کاهش تعصبها و افزایش تسامح اجتماعی ایفا کند.
به طور کلی، احترام به افراد و بهرهگیری از تفکر کریتیکی میتواند به ما کمک کند تا از پیشداوریهای ناخودآگاهمان دوری کنیم و بهترین تصمیمها را بر اساس شناخت بهتر و نگاههای بازتر بگیریم.
چگونه از پیشداوریها و تعصبها اجتناب کنیم؟
بهترین راهها برای اجتناب از پیشداوریها و تعصبها، به طور معمول به تنها 5 ثانیه اول محدود نمیشود و باید به عنوان یک فرآیند مستمر در زندگیمان مد نظر قرار گیرد. این موارد به شکلهای مختلفی قابل اجرا هستند:
آموزش خودآگاهی:
آگاهی از تصمیمها و نظرات ناخودآگاهمان اولین گام به سوی اجتناب از پیشداوریهاست. با آموختن این مهارت، میتوانید از تصمیمهای ناپایدار ناشی از تعصبها جلوگیری کنید و بهترین تصمیمها را با توجه به شناخت بهتر بگیرید.
ارتقاء فرهنگ احترام:
محیطهایی که بر پایهٔ احترام به گونهها و باورهای مختلف ساخته شدهاند، به شما کمک میکنند که از پیشداوریها و تعصبها کمتر رنج ببرید. ارتقاء این فرهنگ از طریق آموزشها، مدارس، رسانهها و تبادل نظر با دیگران میسر است.
توجه به تجربههای شخصی:
تجربههای شخصی و روابط با افراد از انواع و گوناگونها، میتواند به شما کمک کند تا تصمیمگیریهای بهتری انجام دهید و به افراد با نگاههای متنوعتر و بازتر نگاه کنید.
جلوگیری از تاثیر محیطی:
شناخت و جلوگیری از تاثیر محیط اطراف در شکلگیری نظرات و تصمیمها اهمیت دارد. اطرافیان میتوانند با تعصبهای خود، به شکلگیری تصمیمهای شما تأثیر بگذارند. پس سعی کنید خودتان را از تاثیرات منفی محیطی در اندازهگیری افکارتان محافظت کنید.
تجربهی مستقیم:
به جای اعتماد به دیدگاهها و پیشداوریهای دیگران، سعی کنید با تجربهی مستقیم با شخص یا موقعیت موردنظر خود آشنا شوید. این روش به شما اجازه میدهد تا خودتان ارزیابیهای صحیحتری داشته باشید.
تنوع اطلاعات:
درگیری با اطلاعات متنوع و متعدد میتواند به شما کمک کند تا نظرات یکجانبه را کنار بگذارید و از تصمیمگیریهایی با شناخت بهتر و البته عادلانهتر استفاده کنید.
در نهایت، باید توجه داشت که هیچکس از تمامی پیشداوریها و تعصبها پاک نیست. انسانها ذاتاً با این ویژگیها مواجه هستند. اما ارتقاء شناخت، تحصیل، و پذیرش تفاوتها میتواند کمک کنندهی شما در کاهش تأثیرات منفی این تعصبها و پیشداوریها باشد و شما را به سمت نگاهی متوازنتر به دیگران و موقعیتها هدایت کند.